مشاوره اصالت سنجی آثار هنری
اصالت یک اثر به معنای تعیین درست انتساب یک اثر به هنرمند است. امری که نیازمند دانش تخصصی ارزیابی آثار است و با توجه به ویژگی هایی مانند شاخصه های فیزیکی اثر مانند؛ تاریخ خلق اثر، عنوان، ابزار، ابعاد، تکنیک خلق، شناخت هنرمند-خالق اثر-؛ دوران کاری او و آثار خلق شده، تاریخچه اثر؛ مالکان و وارثان اثر و قیمت اثر هنری بدست می آید.
قانون حمایت از آثار هنری در مجموعه قانون حمایت از مالکیت معنوی قرار می گیرد. مهم ترین شرط حمایت قانونی از آثار ادبی و هنری، داشتن اصالت است، به معنای دیگر؛ حمایت از یک اثر مستلزم وجود حداقل خلاقیت و ابتکار از ناحیه پدیدآورنده آن است و تعریف اصالت در قانون به این صورت آمده است:« منظور از اصیل بودن اثر این است که اثر توسط شخص پدید آورنده، خلق شده، باشد. به عبارت دیگر، اثر باید زاییده تراوش‌های فکری پدید آورنده باشد تا از حمایت قانونی و قضایی برخوردار شود (زرکلام ،۱۳۸۷، ص ۴۵) یا:«اصیل، عبارت است از هر آنچه که بدون تقلید از دیگری، از خلاقیت خود پدیدآورنده ناشی شده باشد؛ هرچند از لحاظ موضوع یا محتوا جدید نباشد. (شبیری، ۱۳۸۹، ص۱۸)
اصیل بودن ویژگی هایی به این صورت دارد: شیوه بیان فردی هنرمند، خلاقانه بودن و جنبه شخصی داشتن؛ (یعنی شخصیت پدیدآورنده و مسائلی که بر آن و طبعاً اثر هنری تاثیر داشته است را با خود دارد، مانند؛ ﻣﻬﺎرت ﺧﻠﻖ اﺛﺮ ﻫﻨﺮی، وﯾژگیﻫﺎی ﻣﻨﺤ ﺼﺮ ﺑﻪﻓﺮد هنرمند، مواد و متریال، طرز تفکر و ارزش ها، فرصت ها و شرایط زیستی، زمان و مکان و بستر اجتماعی هنرمند.)
همچنین ویژگی هایی مانند منحصر به فرد بودن و خلق فکری مؤلف نیز در بعضی قوانین برای تشخیص اصالت اثر آمده است. در رابطه با ارتباط اصالت و کیفیت اثر نیز نظرات متفاوتی وجود دارد. شاید بتوان گفت که کیفیت اثر در واقع ویژگی است که پس از اثبات اصالت اثر مشخص می‌شود. ارزش اقتصادی و یا تقاضای بازار نیز نباید مبنای سنجش اصالت در قانون قرار گیرند.
این روزها با گسترش بیشتر خرید و فروش آثار هنری در بازارهایی همچون آرت فرها و حراج ها و نیاز به اطمینان داشتن از صحت و سقم معامله و نیز اصالت اثر خرید و فروش شده، مجموعه داران و خریداران نیاز به داشتن تایید نامه ای مانند گواهی اصالت هنری را احساس می کنند.
بدین منظور خریداران اثر هنری در هنگام خرید اثر از هنرمند، گالری یا حراجی ها و نمایشگاه ها درخواست گواهی اصالت (COA) می کنند که به عنوان شناسنامه اثر هنری تلقی شده و اثر را از لحاظ اصالت، انتساب به هنرمند و در نهایت کیفیت آن تایید می کند.
گواهی اصالت باید به امضای هنرمند، گالری دار، متخصص تعیین اصالت آثار و خریدار برسد. علاوه بر این مسائل، توجه به نکاتی مانند؛
- بررسی اسناد و مدارک اثر: اطمینان از حقیقت وجود افرادی که در شناسنامه اثر درج شده، اعتبار فرد صادر کننده سند اصالت اثر، صورت‌حساب های خرید
- مستندات و گزارش های موجود درباره اثر
- تحلیل ها، آزمایش ها، تحقیقات و آنالیزهای علمی و تکنیکی مانند عکاسی ایکس -ری
- کاتالوگ و برچسب های نمایشگاه هایی که اثر در آن شرکت کرده است
- صاحبان قبلی اثر: تاریخچه یا سرگذشت اثر، صورت‌حساب‌های صاحبان پیشین
- تحقیق در مورد اصل بودن اثر
- اعتبار مکان هایی که اثر در آنها خرید و فروش انجام شده است
- استفاده از نظر کارشناسان و ارزیابان خبره و قابل اعتماد
علاوه براینکه از اهمیت بالایی برخوردار است، در بازار امروز نقش مکمل را در کنار گواهی اصالت اثر ایفا می کند و مبنای مستحکم تری را برای اطمینان از اثر خریداری شده در اختیار مالک می گذارد. زیرا در کنار هم قرار دادن اطلاعات گسترده ای که از طریق منابع متفاوت بدست می آید می تواند هم پوشانی های تاریخی، زمانی، هویتی و ساختاری را هویدا کرده و سند شفاف تری نسبت به یک برگ اصالت صرف باشد.
ارائه ارزیابی کارشناسی شده و اعطای گواهی اصالت آثار به خریداران و مجموعه داران آنها را در دستیابی به صحت و دقت در مبادلات خرید و فروش در آرت فرها و حراجی ها، فروش موفق آثار در بازارهای هنری و تخمین و سنجش ارزش آثار هنری یاری می کند.
ارائه این مدرک از اقدامات کارشناسی شده جناب آقای دکتر آرش سلطانعلی است که در کنار آن، با در اختیار گذاشتن نظرات کارشناسی خود، خریداران و مجموعه داران محترم را در معاملات هنری ایشان یاری خواهند کرد.
