در دهه‌های اخیر، با پیشرفت فناوری و گسترش روزافزون دیجیتالی‌سازی، دو اصطلاح UI و UX به عنوان عوامل حیاتی در ایجاد تجربه کاربری (User Experience) مطرح شده‌اند. UI یا رابط کاربری و UX یا تجربه کاربری، به عنوان دو مفهوم اصلی، سازوکارهایی را ایجاد می کنند که کاربران را در دنیای دیجیتال هدایت کنند و تجربه‌ی شان را بهبود بخشند.
در این مقاله نیز هدف ما بررسی این مطلب است که UX و UI چیست؟ هر کدام از این دو چه ویژگی‌هایی دارند و چگونه می توانند به مخاطبان کمک کنند.
UI یا User Interface چیست؟
UI که مخفف User Interface Design است، به یک جنبه اساسی و بسیار مهم در ساختار هر وب سایت یا اپلیکیشن اشاره دارد. این عبارت به بخشی از یک وب سایت یا اپلیکیشن اطلاق می شود که کاربر قابلیت تماشای آن را دارد. از اهداف مهم آن می توان به ایجاد ظاهری زیبا و جذاب برای وب سایت یا اپلیکیشن و فراهم کردن تجربه کاربری راحت و شفاف اشاره کرد.
اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح دهیم، UI مسئولیت ایجاد ارتباط بصری بین کاربر و سیستم را دارد. از جزئیات گرافیکی گرفته تا طراحی دکمه‌ها و منوها، همه به منظور سهولت در تفاوت، درک و اجرای وظایف مختلف کاربر انجام می شوند.
تصمیم درست در طراحی UI می تواند باعث افزایش جذب افراد و اعتماد کاربر به وب سایت یا اپلیکیشن شود. بنابراین درک پاسخ این سوال که UX و UI چیست، می تواند منجر به ایجاد تغییرات اساسی گردد.
با این توضیحات باید اشاره کنیم UI با تلفیق هنر به صورت زیر به شما کمک زیادی خواهد کرد:
طراحی زیبایی شناختی
طراحی زیبایی شناختی شامل زیبایی محتوا و کیفیت تصاویر است:
زیبایی محتوا در UI
زیبایی محتوا، شامل توجه به عناصر زیر است:
- انتخاب مناسب تایپوگرافی
- استفاده از پالت رنگی جذاب و هماهنگ
- ایجاد تنوع در اندازه و نوع قلم‌ها
طراحی انیمیشن و تصاویر در UI
زیبایی بصری UI در گرو زیبایی تصاویر زیر است:
- استفاده از انیمیشن برای تعاملات بیشتر
- انتخاب تصاویر با کیفیت و معنادار
سهولت استفاده از قالب بصری
سهولت استفاده از سایت متاثر از ترتیب منطقی محتوا و استفاده صحیح از عناصر تعاملی است:
ترتیب منطقی محتوا
در چیدمان UI سایت، قواعد زیر باید مدنظر قرار گیرد:
- قرار دادن عناصر در ترتیب منطقی و کاربرپسند
- ایجاد فرآیندهای ساده برای دستیابی به اهداف
عناصر تعاملی سایت
عناصر تعاملی زیر تاثیر بسزایی در بهبود تجربه گردش کار در سایت دارد:
- طراحی دکمه‌ها، فرم‌ها و عناصر تعاملی با توجه به راحتی استفاده
- ایجاد بازخورد‌های بصری برای اطمینان از درستی انجام اعمال
تعامل با کاربر
تعامل با کاربر رمز موفقیت هر شبکه یا بستر اجتماعی است و سایت نیز از این امر مستثنی نیست:
بهبود تجربه کاربری
اهمیت به تجربه حضور کاربر در وبسایت و تداوم حضور وی در سایت، تاثیر زیادی در سئو سایت دارد:
- توجه به تجربه کاربر در تمام مراحل تعامل
- ایجاد گزینه‌ها و فیچرهایی که تجربه کاربر را بهبود می بخشند
سازگاری با دیگر رابط‌ها
ایجاد سازگاری سایت با دیگر رابط‌ها را نادیده نگیرید.
- ایجاد هماهنگی با رابط‌های دیگر مانند رابط‌های صوتی
- ارتباط موثر با تکنولوژی‌های جدید
از این رو می توان گفت طراحی رابط کاربری به عنوان یک هنر و علم، ارتباط مستقیمی با تجربه کاربر دارد. با توجه به توازن بین زیبایی و سایر مولفه‌ها، می توان رابطی ایجاد کرد که نه تنها زیباست بلکه تعامل کاربران را هم به حداکثر می رساند.
طراحان رابط کاربری با درک عمیق از نیازها و ترجیحات کاربران، می توانند راهی برای ارتقاء تجربه دیجیتال ارائه دهند.
UX یا User Experience چیست؟
هدف ما در این نوشته پاسخ به این سوال است که UX و UI چیست؟ در بخش قبلی جزییات مهمی در ارتباط با UI ارائه کردیم. در این بخش از نوشته هدف ما بررسی مفهوم UX است.
UX یا User Experience Design به معنای طراحی تجربه‌ی کاربری است. این مفهوم به همه جنبه‌های تعامل کاربر با یک وب سایت یا اپلیکیشن می پردازد و نه تنها به ظاهر بلکه به احساسات و راحتی کاربران در هنگام استفاده از اجزای مختلف سایت توجه دارد.
بنابراین می توان گفت هدف در این مسیر ایجاد یک ساختار است که اجزا به راحتی در دسترس کاربران قرار گیرند. علاوه بر آن ایجاد یک تجربه آسان و لذت‌بخش برای کاربران در هر مرحله از تعامل با سایت یا اپلیکیشن در روند کار بررسی می شود.
به عبارتی باید گفت:
طراحی UX نه تنها به جنبه ظاهری امور اهمیت می دهد بلکه به نحوه مدیریت و توجه به نیازها و اهداف کاربران نیز توجه دارد. این به کاربران اطمینان می دهد که نه تنها سایت یا اپلیکیشن زیباست بلکه از نظر عملکردی نیز موثر است.
مثلا پاسخ به این سوال که باکس جستجو باید چه جایی از سایت قرار گیرد تا استفاده از آن ساده و موثر باشد، رسیدن به یکی از نتایج اصلی و اهداف UX را در پی دارد.
در نهایت شما با کسب تجربه می توانید نقاط ضعف و قدرت UI و UX سایت خود را شناسایی کنید. بازخورد کاربران نقش اساسی در بهبود این دو عنصر دارد.
وظایف طراح رابط کاربری (UI Designer)
طراحان رابط کاربری (UI) کارشان را با تمرکز بر روی جزئیات ظاهری و گرافیکی محصولات و ایجاد عناصر تعاملی آغاز می کنند. این افراد، علاوه بر ایجاد چیدمان بصری، بر تجربه زیبا و آسان برای کاربران تمرکز دارند.
وظایف طراحان UI شامل موارد زیر می شود:
سازماندهی صفحه آرایی (Layout Organization)
طراحان UI مسئول ارتباط بین اجزای مختلف صفحه و ایجاد یک چیدمان مناسب برای نمایش اطلاعات هستند.
انتخاب پالت رنگ و فونت (Color and Font Palette)
ایجاد یک پالت رنگی جذاب و انتخاب فونت‌های مناسب برای تضمین خوانایی بهتر.
طراحی عناصر تعاملی (Interactive Elements)
ایجاد دکمه‌ها، منوهای کشویی، اسکرول‌ها و سایر عناصر تعاملی با رویکردی کاربردی و زیبا.
ساخت قاب‌ها و طرح‌بندی‌ها (Wireframes and Layouts)
ایجاد قاب‌ها و نمودارهایی برای نمایش ساختار نهایی و جلب تصویر کلی از طراحی.
نویسنده: دکتر آرش سلطانعلی