خدمات

هویت سازمانی به عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی مدیریت سازمان‌ها، نقش بسزایی در ایجاد مزیت رقابتی و موفقیت سازمان‌ها ایفا می‌کند. اجازه دهید چند سؤال از شما بپرسم:

شرکت شما چه ارزشی برای مشتریان‌تان ایجاد می‌کند؟ آیا پاسخ روشنی برای این سؤال دارید؟ آیا همه اعضای شرکت در این مورد، دیدگاه یکسانی دارند؟

هر شرکت برای دستیابی به موفقیت بایستی دقیقاً بداند که چه هدفی دارد و برای مخاطبانش چه ارزشی ارائه می‌دهد؟

در دنیای تجاری امروز، با وجود رقابت‌های شدید، سازمان‌ها به مدیریت هوشمندانه‌ای نیاز دارند. هویت سازمانی به عنوان روح و شخصیت یک سازمان، علاوه بر عناصر بصری و ظاهری، شامل تمامی ارزش‌ها، اصول، فلسفه و فرهنگ سازمانی است که همه اعضا و کارکنان را به هم پیوند می‌دهد و یک وحدت سازمانی قوی و پویا را تشکیل می‌دهد.

در ادامه قصد داریم مفهوم هویت سازمانی،‌ عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آن و اهمیت آن در موفقیت سازمان‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

مفهوم هویت سازمانی چیست؟

هویت سازمانی(Corporate Identity) به کلیت ارزش‌ها، باورها، اهداف، رویکردها، فرهنگ و شخصیت،‌ نقاط قوت، استراتژی‌ها و نحوه عملکرد یک سازمان اطلاق می‌شود. اصطلاح “هویت سازمانی” به اجزای تشکیل‌دهنده هویت کلی یک سازمان اشاره دارد که به طور مشخص و منحصر به فرد با سایرین تمایز دارد. هویت سازمانی، همانند هویت فردی، تعیین‌کننده‌ی طبیعت و ویژگی‌های خاص یک سازمان است و نشان‌دهنده شناخته‌شدن و متمایز شدن آن از دیگر سازمان‌ها می‌باشد.

عناصر کلیدی هویت سازمانی – برندبوک شامل موارد زیر می‌شوند:

ماموریت (Mission): بیان هدف اصلی سازمان و دلیل وجود آن.

ارزش‌ها (Values): اصول اخلاقی و اعتقاداتی که سازمان به آن‌ها پایبند است و در تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهایش رعایت می‌کند.

هویت بصری (Visual Identity): این شامل عناصر گرافیکی و بصری مانند لوگو، رنگ‌ها، نوع فونت و… است.

• طراحی‌های گرافیکی(مانند طراحی لوگو، بسته‌بندی، برچسب، کارت ویزیت و …)
• طراحی‌ بنرهای تبلیغاتی(مانند تبلیغات محیطی از جمله طراحی بیلبورد و کاتالوگ، یا تبلیغات آنلاین)
• طراحی لباس فرم سازمانی
• طراحی رابط کاربری
• طراحی ست اداری

نقاط قوت (Strengths): ویژگی‌ها و دارایی‌های منحصر به فرد که سازمان را در مقابل رقبا و در عرضه محصولات و خدمات خود متمایز می‌کند.

اهداف (Goals): بیان هدف‌ها و آرمان‌های سازمان برای دستیابی به ماموریت و وظایف مشخص.

استراتژی‌ها (Strategies): روش‌ها و برنامه‌های کلی که برای دستیابی به اهداف تعیین می‌شوند.

فرهنگ سازمانی (Organizational Culture): ارتباطات میان اعضای سازمان، انگیزش، ارتقاء همکاری و میزان رضایت کارکنان.

هویت سازمانی با هویت برند متفاوت است.    

هویت سازمانی (Corporate identity) و هویت برند (Brand Identity) دو مفهوم متفاوت هستند، اما به طور همزمان با یکدیگر در ارتباط هستند و توسط هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

هویت سازمانی   

مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و عواملی که هویت درونی سازمان را تشکیل می‌دهند؛ شامل ماموریت و اهداف سازمان، ارزش‌ها و اصول آن، نقاط قوت و ضعف، فرهنگ سازمانی، استراتژی‌ها، و روابط داخلی و خارجی سازمان می‌شود.

 هویت سازمانی نشان می‌دهد که سازمان چه کسی است؟ اعضا و کارکنان چه انتظاراتی از آن دارند؟ چگونه با هدف‌ها و مقاصد سازمان همراه باشند؟

هویت برند        

هویت برند، نحوه‌ی نمایش برند به مشتریان است؛ این مفهوم به مجموعه‌ای از ویژگی‌های بصری یک برند اشاره دارد که باعث متمایز شدن آن نسبت به سایر رقبایش می‌شود. هویت برند شامل عناصر مختلفی مانند نام، لوگو، عناصر طراحی، ارزش‌ها، شخصیت و نقشه‌ی راه برند است، که در کنار هم، یک هویت یکپارچه و قابل تشخیص برای برند ایجاد می‌کنند.

همانطور که می بینید هویت سازمانی و هویت برند دو جنبه متفاوت دارند و برای اهداف مختلف استفاده می‌شوند؛ اما هر دو نقش مهمی در تعیین تصویر و شناخته شدن سازمان و برند در میان مخاطبان خود دارند.

هرچند هویت سازمانی و هویت برند به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرند، اما این دو مفهوم به طور مشترک بر تصمیم‌گیری‌ها و عملکرد کلی سازمان و برند تأثیر می‌گذارند و هم‌زمان با هم در تعیین شخصیت و وجود آن‌ها نقش دارند.

طراحی هویت سازمانی چیست؟       

طراحی هویت سازمانی یک فرآیندی است که به شرکت یا سازمان کمک می‌کند تا تصویر منحصر به فرد و شناخته شده‌ای را در ذهن مخاطبان خود ایجاد کند.

هویت سازمانی شما بیان‌کننده شناخت شما در میان مشتریان، کارکنان، رقبا و جامعه‌ای است که با آن در ارتباط هستید. برای طراحی هویت سازمانی موفق، مراحل زیر را می‌توانید دنبال کنید:

تحلیل و برندینگ: ابتدا باید سازمان خود را تجزیه و تحلیل کنید. شما باید بدانید که چه ارزش‌ها، مهارت‌ها، محصولات و خدماتی ارائه می‌دهید و چرا متفاوت هستید؛ همچنین باید مخاطبان هدف خود را به خوبی شناسایی کنید.

مأموریت و ارزش‌ها: مشخص کنید که ماموریت سازمان شما چیست و چه ارزش‌هایی را نمایان می‌کنید. این ارزش‌ها باید در همه جنبه‌های فعالیت‌های سازمان شما نشان داده شوند.

نام و لوگو: نام سازمان شما باید معنای قوی و نقش برانگیزی داشته باشد و با هویت شما سازگاری داشته باشد. لوگو نیز باید شناخته شده و قابل حفظ باشد.

طراحی گرافیکی: انتخاب یک پالت رنگی و طرح‌بندی مناسب برای طراحی وب‌سایت، کارت ویزیت، بروشور، بسته‌بندی و سایر عناصر گرافیکی

صدا و تدوین: انتخاب یک صدا و سبک نوشتاری در محتوای وب‌سایت، بلاگ‌ها و رسانه‌های اجتماعی که با هویت شما سازگار باشد.

ارتباطات و بازاریابی: برنامه‌ریزی برای ارتقاء هویت سازمانی از طریق کمپین‌های بازاریابی، رویدادها و فعالیت‌های اجتماعی.

استفاده مداوم و هماهنگ: هویت سازمانی باید در تمام جنبه‌های فعالیت‌های سازمان به کار گرفته شود. از ارتباطات شما با مخاطبان و همکاران‌تان گرفته تا فرآیندها و تصمیمات، هماهنگی هویت سازمانی ضروری است.

نظارت و به‌روزرسانی: با نظارت مداوم بر هویت سازمانی، مطمئن شوید که همچنان با تغییرات بازار و نیازهای مخاطبان هماهنگ است؛ در صورت نیاز، هویت سازمانی را به‌روزرسانی کنید.

اصول طراحی هویت سازمانی  

همانطور که اشاره شد طراحی هویت سازمانی (برندینگ) یک فرآیند حساس و مهم است که باعث ایجاد شناخت و هویت مشخص برای سازمان می‌شود. برای داشتن یک طراحی هویت سازمانی حرفه‌ای و مؤثر، نکات زیر را رعایت کنید:

مشاوره طراحی گرافیک          

در هنگام طراحی هویت سازمانی، بهتر است با یک متخصص یا مشاور طراحی گرافیک همکاری کنید. این افراد با دانش خود در زمینه طراحی، رنگ‌ها، نمادها و الگوها به شما کمک می‌کنند تا هویت سازمانی مطلوب را ایجاد کنید.

منحصربه‌فرد بودن

هویت سازمانی باید منحصربه‌فرد و قابل تمایز از دیگران باشد. در طراحی، باید از الگوها و نمادهای مشابه با سازمان‌ها و شرکت‌های دیگر اجتناب کرد تا هویت شما شناخته شود.

ارتباط مؤثر با مخاطب

هدف اصلی هویت سازمانی، ایجاد ارتباط مؤثر با مخاطبان و مشتریان است. بنابراین، طراحی باید با اهداف و ارزش‌های سازمان هماهنگ باشد و توانایی انتقال پیام‌ها و ارتباط با مخاطبان را داشته باشد.

قابل ثبت بودن

در هنگام طراحی هویت سازمانی، بهتر است از عناصری استفاده کنید که قابل ثبت در دفتر اداره حقوقی می‌باشند؛ به عنوان مثال، لوگوی سازمان باید منحصربه‌فرد و قابل ثبت باشد.

در نهایت، هویت سازمانی باید در تمام ارتباطات و اسناد سازمان مورد استفاده قرار بگیرد تا به عنوان یک هویت معرفی کننده سازمان در ذهن مخاطبان باقی بماند و اعتماد و شناخته شدن سازمان را افزایش دهد.

مهم ترین زمینه های هویت سازمانی  از نظر دکتر آرش سلطانعلی 

هویت سازمانی یک مفهوم چند بُعدی است که شامل موارد زیر می‌شود:

طراحی سازمان (Corporate Design)

این زمینه شامل طراحی عناصر بصری مانند لوگو، نمادها، رنگ‌ها، فونت‌ها و استایل‌های گرافیکی است که هویت بصری سازمان را تشکیل می‌دهد. این عناصر بصری باید منحصربه‌فرد، شناخته‌شدنی و قابل ارتباط با مخاطبان باشند.

رفتار سازمان (Corporate Behavior)

رفتار سازمان به روش‌ها، فرآیندها و رفتارهایی اشاره دارد که سازمان در تعامل با مشتریان، کارکنان و جامعه نشان می‌دهد. رفتارهای سازمانی باید با ارزش‌ها، اصول و هدف‌های سازمان هماهنگ باشند و اعتماد به سازمان را تقویت کنند

فرهنگ سازمان (Corporate Culture)

فرهنگ سازمانی شامل ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و رفتارهای مشترک اعضای سازمان است. این فرهنگ می‌تواند از طریق مقررات سازمانی، رهبری، هم‌افزایی و سیستم پاداش و مجازات شکل گیرد.

روابط و زبان سازمان (Corporate Communication + Language)

روابط سازمان شامل ارتباطات داخلی و خارجی سازمان است که نقش مهمی در ایجاد تصویر مناسب از سازمان در نظر مخاطبان دارد. از طریق روابط و زبان سازمان، پیام‌ها و محتواهای سازمان به مخاطبان منتقل می‌شود.

فلسفه و روح سازمان (Corporate Philosophy + Corporate Soul)

فلسفه سازمان به اصول اساسی و ایدئولوژی سازمان اشاره دارد که ارزش‌ها و هدف‌های سازمان را تعیین می‌کند. روح سازمان به انگیزه‌ها، انرژی و هدف‌گذاری کلی سازمان اشاره دارد که بر اساس فلسفه و ارزش‌های سازمان شکل می‌گیرد.

دکتر آرش سلطانعلی به عنوان مدیر مدرسه ایده، معتقد است که ایجاد هویت سازمانی منحصربه‌فرد و هماهنگی بین این زمینه‌ها به منظور ساختاردهی بهتر برندینگ نیز بسیار مهم است. هویت سازمانی قوی، باعث ایجاد شناخت بیشتر از سازمان در میان مخاطبان و مشتریان می‌شود و به ارتقاء اعتماد و تعهد نسبت به سازمان کمک می‌کند.

مزایای طراحی هویت سازمانی چیست؟      

طراحی هویت سازمانی مزایای زیادی برای سازمان به همراه دارد:

افزایش فروش و رقابت موفق

با ایجاد یک هویت سازمان منحصربفرد و قوی، سازمان قادر به جذب مشتریان جدید و افزایش فروش می‌شود. همچنین، این هویت به کسب موفقیت در رقابت با سایر رقبا نیز به سازمان کمک می‌کند.

ایجاد حس اعتماد در مخاطب

طراحی هویت سازمانی حرفه‌ای، از طریق عناصر بصری منحصربه‌فرد، به ایجاد حس اعتماد و اطمینان در مخاطبان کمک می‌کند. مخاطبان با دیدن هماهنگی و یکپارچگی هویت سازمان، به خدمات سازمان اعتماد کرده و در نهایت به سازمان وفادار می‌شوند.

ایجاد تمایز در نگاه مخاطب

یک هویت سازمانی منحصربه‌فرد، باعث تمایز سازمان از رقبا و تثبیت جایگاه سازمان در ذهن مخاطبان می‌شود. این تمایز به سازمان اجازه می‌دهد تا به عنوان یک برند خاص و قابل تمیز در ذهن مخاطبان ثبت شود.

به ثبات رسیدن هویت سازمان در نظر مخاطب

طراحی هویت سازمانی با دقت و اصولی، باعث به ثبات رسیدن هویت سازمان در نظر مخاطبان می‌شود. این استحکام باعث افزایش اعتماد و روابط پایدار با مخاطبان و مشتریان می‌شود.

رسیدن به استراتژی مشخص برای تبلیغات و بازاریابی

هویت سازمانی که با هماهنگی و حرفه‌ای طراحی شده است، به سازمان کمک می‌کند تا استراتژی مشخصی برای تبلیغات و بازاریابی ایجاد کند. با این هویت، سازمان می‌تواند پیام‌ها و محتواهای بازاریابی را به صورت یکپارچه و همسان منتشر کند که باعث افزایش اثربخشی تبلیغات و بازاریابی می‌شود.

چگونه برای سازمان هویت بصری طراحی کنیم؟ 

هویت بصری سازمانی شامل اجزای مختلفی است که برای هر برند و سازمان ممکن است متفاوت باشد. در ادامه به برخی از موارد اساسی که برای طراحی هویت بصری سازمانی ضروری هستند، اشاره می‌کنیم:

طراحی ست اداری: شامل طراحی انواع مدارک و لوازم مورد نیاز اداری مانند کارت‌های ویزیت، تاییدیه‌ها و اسناد مهم است. 

طراحی لباس فرم سازمانی: انتخاب طرح و رنگ‌های مرتبط با برند سازمان برای لباس‌های فرم کارکنان به منظور ایجاد هماهنگی بین نیروهای کاری و هویت برند است.

طراحی پاکت نامه و دعوت‌نامه: طراحی پاکت‌ها و دعوت‌نامه‌ها با استفاده از عناصر هویت بصری، تاثیر بسیاری در انتقال حس و هویت سازمان دارد.

طراحی مهر: انتخاب طرح و نمادهای منحصر به فرد برای مهر سازمان نشان‌دهنده شناخته‌شدگی و قابلیت تشخیص برند است.

طراحی ساک دستی: این طراحی برای اهدای هدایای تبلیغاتی و محصولات به مشتریان و همکاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

طراحی بروشور، سررسید و پرچم: این موارد نیز جزء اجزای مهم هویت بصری هستند که در تبلیغات و ارتباطات مختلف سازمان استفاده می‌شوند.

طراحی رسید و فاکتور: طراحی مناسب رسید و فاکتور نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن و دقت در انجام امور مالی سازمان است.

طراحی فولدر و فایل: طراحی زیبا و متناسب با هویت بصری سازمان برای فولدرها و فایل‌های مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

حرف آخر                 

طراحی هویت سازمانی نقش بسیار مهمی در تعریف ارزش‌ها، فلسفه، مأموریت و نحوه نمایش سازمان به جامعه و مخاطبان دارد. این فرآیند تأثیرات بسیار مثبتی بر روی ارتباط با مخاطبان، ارتقاء تصویر برند، افزایش فروش و موفقیت کسب و کار سازمان می‌گذارد.

با توجه به تخصص دکتر آرش سلطانعلی در زمینه برندینگ و مشاوره کسب و کار، او می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا هویت سازمانی قوی و یکپارچه‌ای را ایجاد کنند.

هرگونه سازمانی که بتواند از تمامی موارد ذکر شده در این مقاله به خوبی بهره‌برداری کند، یک هویت مستقل، حرفه‌ای و شناخته‌شده خواهد داشت. فراموش نکنید انتخاب یک مشاور حرفه‌ای و ماهر در طراحی هویت سازمانی بسیار اهمیت دارد، به‌ویژه برای سازمان‌هایی که نیاز به چهره‌ای رسمی و معتبر از خود دارند.