آیا می‌دانید طراحی UX چیست؟ چرا در طراحی وبسایتها و اپلیکیشن‌ها، توجه به طراحی UX یا طراحی تجربه کاربری حائز اهمیت است؟
فرض کنید وارد یک فروشگاه پوشاک با طراحی داخلی مدرن و جذاب شده‌اید. از ابتدای ورود، تجربه کاربری منحصر به فردی را تجربه می‌کنید. تمامی دسته‌بندی‌ها، از جمله “مردانه” و “زنانه”، با آرایش هماهنگ و دسته‌بندی واضح به چشم می‌خورد. در هر بخشی، تصاویر با جزئیات دقیق از محصولات همچون جنس، رنگ و قیمت ارائه شده‌اند. همچنین، توضیحاتی درباره نحوه ست کردن محصول نظر شما با سایر لباس‌ها نیز وجود دارد.
شما قصد دارید یک تی شرت وشلوار برای خودتان بخرید؛ با کلیک بر روی تی‌شرت‌ها، لیست گسترده‌ای از تی‌شرت‌های متنوع با انواع طرح‌ها و رنگ‌ها ظاهر می‌شود. با استفاده از ابزارهای فیلترگذاری، می‌توانید انتخاب‌هایتان را بر اساس رنگ، سایز و قیمت مورد نظر خود فیلتر کنید. همچنین، دکمه مقایسه سریع نیز وجود دارد که به شما در تصمیم‌گیری کمک میکند.
پس از انتخاب، با کلیک بر تی‌شرت مورد نظر، به صفحه‌ای جدید منتقل می‌شوید. در اینجا، تصاویر با کیفیت بالا و نظرات مشتریانی که تی‌شرت را خریده‌اند، به همراه امتیازهایشان نمایش داده می‌شود. این موارد به شما اطلاعات بیشتری در مورد کیفیت و رضایت مشتریان ارائه می‌دهد.
پس از تأیید انتخاب خود، با اضافه کردن محصول به سبد خرید، به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که خلاصه‌ای از محصولات انتخابی را نمایش می‌دهد. در این مرحله، می‌توانید تعداد محصولات را تغییر داده یا خرید خود را نهایی کنید.
تجربه کاربری در این فروشگاه شامل طراحی مدرن، دسته‌بندی مناسب، اطلاعات دقیق محصولات، فیلترگذاری و مقایسه آسان، تصاویر با کیفیت و نظرات مشتریان است که خرید شما را راحت میکند و تجربه خرید لذت‌بخشی را ارائه می‌دهد.
در این مقاله، قصد داریم مفهوم طراحی UX یا طراحی تجربه کاربری و اهمیت این موضوع در طراحی وبسایتها و اپلیکیشن‌ها را بررسی کنیم.
تجربه کاربر (UX) چیست؟
تجربه کاربری (User Experience یا به اختصار UX) به تجربه کلی کاربران در تعامل با محصولات یا خدمات در یک چارچوب خاص اشاره دارد. هدف اصلی UX، ایجاد تجربه بهتر برای کاربران است؛ بهبود کیفیت تعامل آنها با محصول یا خدمت، به نحوی که به راحتی و به شکل مؤثر و با لذت از آن استفاده کنند.
برای این منظور، تحقیقات دقیقی انجام می‌شود تا نیازها و مشکلات کاربران شناسایی شده و با طراحی مناسب، راه‌حل‌های منحصر به فردی جهت بهبود تجربه کاربری ارائه داده شوند.
با پیشرفت تکنولوژی اینترنت، رسانه‌های اجتماعی، وبسایتها و اپلیکیشن‌های موبایل به یک بخش اساسی از زندگی ما تبدیل شده‌اند. این تغییرات باعث می‌شوند که طراحان و توسعه‌دهندگان نیازمندی‌های کاربران را در نظر بگیرند و تجربه کاربری (UX) را به عنوان یکی از عوامل اساسی موفقیت محصولات خود مد نظر داشته باشند.
مهمترین اصول در طراحی تجربه کاربری، ارائه راه‌حل‌های بهتر به کاربران بدون پیچیدگی یا سختی است. سادگی و ظرافت در ارائه محصول یا خدمات نقش مهمی در بهبود تجربه کاربری ایفا می‌کنند. اما تنها سادگی در استفاده از محصول کافی نیست؛ محصولات موفق مانند آیفون علاوه بر سهولت استفاده، به جنبه‌های لذت‌بخش، کارآیی و سرگرمی کاربران نیز توجه دارند.
در ادامه، به بررسی چگونگی ایجاد یک تجربه کاربری منحصربه‌فرد و جذاب می‌پردازیم.
طراحی تجربه کاربری (UX Design) چیست؟
طراحی تجربه کاربری یا UX Design به فرآیند طراحی و ارتقاء تجربه‌ای ارائه شده به کاربران در ارتباط با یک محصول، وب‌سایت، یا خدمت اشاره دارد. هدف اصلی این فرآیند، ایجاد تجربه‌ای مثبت، معنی‌دار، و مفهومی برای کاربران است تا آنها به راحتی و با لذت از محصول یا خدمت استفاده کنند.
طراحی تجربه کاربری شامل چندین عنصر مهم است که به طور کلی عبارتند از:
تحقیقات کاربری (User Research)
در این مرحله، تیم طراحی با استفاده از روش‌های مختلفی مانند مصاحبه، مشاهده، نظرسنجی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، سعی دارد تا نیازها، خواسته‌ها و هدف‌های کاربران را شناسایی کند.
طراحی اولیه (Wireframing and Prototyping)
در این مرحله، یک طرح اولیه از رابط کاربری (UI) و فرآیند تعامل با محصول یا خدمت مورد نظر ایجاد می‌شود. این طرح‌ها شامل ساختار صفحات، نمونه‌های اولیه (پروتوتایپ‌ها) و یا حتی اسکچ و وایرفریم و جزئیات مهم رابط کاربری است. این پروتوتایپ‌ها به طراحان و تیم‌های توسعه کمک می‌کنند تا قبل از پیشروی به مراحل بعدی، تعامل کاربری و مسائل احتمالی را تست کنند و بهبود بخشند.
نکته:
طراحی رابط کاربری (UI Design)، به طراحی ظاهر و اجزای گرافیکی محصول یا خدمت با استفاده از طراحی گرافیکی، ترکیب مناسب رنگ‌ها، آیکون‌ها فونت و سایر جزئیات واسط کاربری، به منظور ایجاد یک رابط کاربری زیبا، ساده، و قابل فهم می‌پردازد. این طراحی با هدف ارتقاء تجربه کاربری و ایجاد تعامل مثبت با محصول یا خدمت انجام می‌شود.
تست و ارزیابی (Testing and Evaluation)
در این مرحله، پروتوتایپ‌ها یا نسخه‌های اولیه محصول، تست و ارزیابی می‌شوند. بازخوردهای کاربران به طراحان کمک میکند تا نقاط ضعف را تشخیص داده و بهبودهای لازم را اعمال کنند.
طراحی نهایی (Final Design)
پس از اعمال بهبودها و تجزیه و تحلیل بازخوردهای کاربران، طراحان می‌توانند به طراحی نهایی رسیده و محصول یا سرویس را آماده عرضه کنند.
حفظ و بهبود مداوم (Continuous Improvement)
طراحی تجربه کاربری یک فرآیند مداوم است و پس از عرضه محصول، نیاز است که تغییرات و بهبودهای مداومی براساس بازخوردهای کاربران و تغییرات در نیازها و فناوری‌ها انجام شود.
در کل، هدف اصلی طراحی تجربه کاربری، ایجاد یک تجربه مثبت، ساده و جذاب برای کاربران است تا آنها به راحتی و با لذت از محصولات یا خدمات استفاده کنند؛ به امید روزی که به مشتریان دائمی شما تبدیل شوند.
طراح UX دقیقاً چه کار میکند؟
طراح تجربه کاربری (UX) با انجام وظایف متعدد، تجربه بهتر، مفهومی و جذاب در استفاده از محصولات دیجیتال را ایجاد میکند. این وظایف عبارتند از:
تحلیل کاربری: طراح UX با تحلیل بازار، مخاطبان هدف و رقبا به درک دقیق‌تری از نیازها، مشکلات و انتظارات کاربران می‌رسد.
طراحی اولیه (اسکچ و وایرفریم): با استفاده از اسکچ‌ها و وایرفریم‌ها، یک طرح اولیه از ترتیب و اجزای واسط کاربری (UI) ایجاد میکند که به ساختار کلی کمک میکند.
طراحی واسط کاربری (UI): طراح UX، الگوها، رنگ‌ها، آیکون‌ها، فونت‌ها و سایر جزئیات واسط کاربری را به گونه‌ای طراحی میکند که ارتباط بصری جذابی را برای کاربران ایجاد میکند.
تست کاربری و بازخورد: با اجرای تست‌های کاربری متنوع، نقاط ضعف و قوت طراحی‌ها را شناسایی و بهبودهای لازم را اعمال میکند.
تجزیه و تحلیل بازخورد: با تجزیه و تحلیل بازخورد کاربران از تجربه‌ها، نیازها و تغییرات موردنیاز برای بهبود تجربه کاربری را شناسایی میکند.
همکاری با تیم‌های فنی و توسعه: از طریق همکاری با تیم‌های توسعه و فنی، بررسی میکند که طراحی‌ها به درستی پیاده‌سازی شوند.
طراحی واکنش‌گرا (ریسپانسیو): واسط کاربری را باید به گونه‌ای طراحی کند که برای انواع دستگاه‌ها و اندازه‌های مختلف صفحه، مناسب و ریسپانسیو باشد.
ارتقاء پایدار تجربه کاربری: به صورت مداوم در بهبود و ارتقاء تجربه کاربری کار میکند؛ از جمله به روزرسانی‌ها، اضافه کردن ویژگی‌های جدید و بهینه‌سازی‌های متنوع.
در کل، طراح UX تلاش میکند تا بهبودهای مستمر در تجربه کاربری ایجاد کند و محصولات دیجیتال را با توجه به نیازها و ترجیحات کاربران بهبود دهد.
دوره آموزشی UX در شرکت همراه اول
فاکتورهای مورد توجه طراحان تجربه کاربر چیست؟
- ظاهر محصول
- احساس محصول
- قابلیت استفاده
ظاهر محصول
ظاهر یک محصول، به معنای خلق یک آیتم با جذابیت بصری است، که هم با ارزش‌های برند هماهنگی داشته باشد و هم نیازها و توقعات کاربران را برآورده کند.
طراحی ظاهری محصول، علاوه بر جذابیت، تعامل کاربران با محصول را تسهیل میکند و نقش مهمی در بهبود فهم، درک و شناخت برند ایفا می‌نماید.
احساس محصول
احساس محصول در تجربه کاربری، واکنش‌ها و احساسات کاربران در ارتباط با یک محصول یا خدمت را مشخص میکند. این احساسات می‌توانند تأثیر مستقیمی بر رضایت و وفاداری کاربران داشته باشند. عواملی نظیر طراحی رابط کاربری، کارکرد محصول، کیفیت و پاسخ به نیازهای کاربران، در ایجاد این احساس تأثیرگذارند. احساسات مثبت از جذابیت، سهولت استفاده و توانایی حل مشکلات، می‌توانند به افزایش رضایت و تعامل بیشتر منجر شوند. تجزیه و تحلیل احساسات مشتریان می‌تواند به شرکت‌ها در بهبود محصولات و جلب مشتریان کمک کند.
قابلیت استفاده
در طراحی تجربه کاربری، “قابلیت استفاده” به معنای تسهیل مراحل استفاده از محصول و تطابق واسط کاربری با توقعات کاربران، همچنین ارائه راهنماها و پشتیبانی مناسب است. این اصول به کاربران اجازه می‌دهند که به آسانی و بدون نیاز به تلاش زیاد، به اهداف خود با استفاده از محصول یا خدمت دست بیابند.
“قابلیت استفاده” از محصول یا خدمت، نه تنها تجربه کاربران را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث افزایش رضایت، کاهش خطاها، افزایش بهره‌وری و حتی جذب مشتریان جدید نیز می‌شود. این اصول به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا محصولات و خدماتی را ارائه دهند که به طور واقعی به نیازها و توقعات کاربران پاسخ می‌دهند.
مطالعه بیشتر >> تفاوت ui و ux چیست؟
هدف طراحی تجربه کاربری چیست؟
هدف اصلی طراحی تجربه کاربری (User Experience Design) بهبود تجربه و رضایت کاربران در تعامل با محصولات دیجیتال (مانند وبسایتها، اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و دستگاه‌های الکترونیکی) است. طراحی تجربه کاربری سعی دارد تا با بهبود ارتباط کاربر با محصول و ایجاد تجربه‌ای مثبت و مفهومی، کاربران را به تعامل بیشتر و استفاده بهتر از محصول ترغیب کند.
بهبود رضایت کاربران: کاربران در استفاده از محصول، به راحتی به آیتم‌های مختلف محصول دسترسی داشته باشند و کارهای خود را بدون هیچ دردسری انجام دهند.
افزایش استفاده و مشارکت: طراحی تجربه کاربری مؤثر باعث می‌شود که کاربران تمایل بیشتری به استفاده از محصول داشته باشند.
کاهش خطاها و اشتباهات: با ایجاد رابط‌های کاربری مناسب و قابل‌فهم، اشتباهات و خطاهای کاربران کاهش می‌یابد که در نتیجه کارایی و اثربخشی تجربه کاربری بهبود می‌یابد.
افزایش اعتماد و اعتبار: طراحی تجربه کاربری مؤثر، به ایجاد اعتماد و اعتبار بین کاربران و محصول کمک میکند، که در نتیجه به افزایش تعاملات و خریداری‌های آتی کاربران منجر شود.
تعیین هویت برند: تجربه کاربری منحصربه‌فرد و مثبت می‌تواند به تقویت هویت و شناخت برند کمک کند و از رقبا تمایز دهد.
کاهش هزینه‌ها: طراحی تجربه کاربری مؤثر، موجب کاهش هزینه‌های مرتبط با پشتیبانی، آموزش کاربران و اصلاح اشتباهات می‌شود.
تبلیغات رایگان (تبلیغات دهان به دهان): تجربه کاربری مثبت می‌تواند باعث شود که کاربران از تجربیات خوب خود درباره محصولات و یا خدمات شما به دیگران بگویند؛ به همین راحتی کسب و کار شما را بطور رایگان تبلیغ کنند.
بنابراین، هدف اصلی طراحی تجربه کاربری ایجاد تجربه‌ای مثبت، قابلیت استفاده و جذاب برای کاربران است که در نتیجه باعث ارتقاء کیفیت محصول و تعامل بهتر با کاربران می‌شود.
طراحی رابط کاربری (UI) و طراحی تجربه کاربری (UX)
طراحی رابط کاربری (UI) و طراحی تجربه کاربری (UX) دو جنبه مهم در فرآیند طراحی و توسعه محصولات دیجیتالی مانند وبسایتها و اپلیکیشن‌ها هستند. این دو جنبه با یکدیگر در ارتباط هستند، اما وظایف و تمرکز آنها متفاوت است. در زیر مقایسه‌ای بین UI و UX ارائه می‌شود:
طراحی رابط کاربری (UI)
- UI مخفف (User Interface) به معنای رابط کاربری است، به نحوه استفاده کاربر از محصول اشاره دارد. در واقع، UI تمامی عناصر و وسایلی که کاربران برای تعامل با محصول یا سیستم استفاده می‌کنند، شامل دکمه‌ها، فرم‌ها، آیکون‌ها، رنگ‌ها، ترتیب المان‌ها و سایر المان‌های گرافیکی که تجربه کاربری را شکل می‌دهند. این اجزا به کاربران امکان می‌دهند تا با محصول یا سیستم درک و تعامل داشته باشند.
- هدف اصلی UI ایجاد یک ظاهر جذاب و قابل دسترس برای محصول می‌باشد. نحوه چیدمان و طراحی المان‌ها بر روی صفحه، انتخاب رنگ‌ها و فونت‌ها، ایجاد هماهنگی و تناسب بین المان‌ها و ایجاد تجربه گرافیکی خوب برای کاربران است.
- طراحی UI بر روی ارائه یک صفحه زیبا، کاربرپسند و قابلیت استفاده برای کاربران متمرکز است.
طراحی تجربه کاربری (UX)
- UX مخفف (User Experience) به معنای تجربه کاربری است که کاربر در طول تعامل با محصول دارد. از این رو تمامی جنبه‌های احساساتی، شناختی، اجتماعی و فیزیکی تجربه کاربر در استفاده از محصول را دربر می‌گیرد.
- هدف اصلی UX ایجاد تجربه‌ای مثبت و مفید برای کاربران است. طراح UX سعی دارد با بهینه کردن طراحی رابط کاربری، به مشتریان در حل مشکلات، رفع نیازها و رسیدن به اهداف‌شان در استفاده از محصول و یا خدمت کمک کند.
- طراحی UX بر روی بهبود ارتباط کاربر با محصول، افزایش رضایت کاربران، افزایش میزان تعامل و کاهش نیاز به پشتیبانی و آموزش برای کاربران تمرکز دارد.
به طور خلاصه
- UI بر روی ظاهر و جذابیت تصاویر و المان‌های گرافیکی تمرکز دارد.
- UX بر تجربه کلی کاربر در طول تعامل با محصول و ارتباط احساسی و کاربردی آن تمرکز دارد.
در نهایت، طراحی موفق یک محصول دیجیتال نیازمند ترکیب مناسبی از طراحی رابط کاربری (UI) و طراحی تجربه کاربری (UX) است تا کاربران به طور همزمان از جذابیت ظاهری و تجربه کاربری مثبت بهره‌برداری کنند.
حرف آخر
مجموعه ما در زمینه طراحی تجربه کاربری (UX) خدمات گوناگونی ارائه می‌دهد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر درباره خدمات طراحی UX، توصیه می‌شود که با ما تماس حاصل فرمایید.
ما با تحلیل نیازها، طراحی اولیه، ایجاد نمونه‌های تعاملی، تست‌های کاربری و بهبودها می‌توانیم تجربه‌ای مثبت از محصولات یا خدمات شما را ایجاد کنیم. علاوه بر این، ما مشاوره و آموزش‌های مرتبط را جهت بهبود تجربه کاربری نیز به کسب و کارها ارائه می‌دهیم.
نویسنده: دکتر آرش سلطانعلی