پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که برای انتخاب شغل عواملی نظیر توانایی‌ها، مهارت‌ها، استعدادها، ارزش‌ها، شخصیت، شرایط، تحصیلات، خانواده و … اهمیت بسیار زیادی دارند. در همین راستا مشاوره شغلی به افراد کمک می‌کند تا بتوانند شناخت خوبی نسبت به عوامل گفته شده کسب کنند و میزان پتانسیل خود جهت انتخاب شغل و موفق شدن در آن شغل را به دست بیاورند.
مشاوره شغلی به افراد این امکان را می‌دهد که فرد شغل مناسبی را جهت کسب و کار انتخاب کند که فرسودگی شغلی به همراه نداشته باشد زیرا که انتخاب حرفه نقش مهمی در کیفیت زندگی دارد و هر فردی زمان مشخصی از روز خود را در زمینه شغلی مورد نظر فعالیت می‌کند؛ به همین دلیل است که مشاوره و روانشناسی شغلی نیز در مرکز کانون توجه روانشناسی قرار می‌گیرد.
یک مشاور شغلی به افرادی که به دنبال کار، آموزش بیشتر و تحصیل هستند، اطلاعات، راهنمایی، پشتیبانی و مشاوره ارائه می‌دهد. کارهای یک مشاور شغلی می‌تواند شامل اجرا، تفسیر تست‌های روان سنجی و کمک به درک بهتر خود در این زمینه باشد. مشاوران شغلی با کار در محیط‌های مختلف، مشاوره‌های فردی و گروهی را به دانشجویان، افراد خواستار تغییر شغلی و جویندگان کار ارائه می‌کنند.
در بسیاری از کشورها این خدمات به شکل رایگان برای عموم افراد در اختیار است اما در ایران فقط برخی بخش‌های خصوصی خدمات راهنمایی شغلی مبتنی بر آموزش و بازار کار ارائه می‌دهند. در محیط‌های آموزشی، مشاوران شغلی در مؤسسات آموزش عالی و بیشتر از طریق برنامه‌های آموزشی کار می‌کنند.
در بازار کار، خدمات برای جویندگان کار عبارتند از:
اطلاعات بازار کار: ارائه اطلاعات و مشاوره در زمینه‌هایی که به وضعیت بازار کار مشتری مربوط می‌شود، مانند آگاهی از مسائل رفاهی، بیمه، آموزش، فرصت‌های شغلی و آموزشی و موارد دیگر.
میانجیگری و راهنمایی: ثبت نام و تعیین گرایش، ارائه راهنمایی شخصی فشرده که منجر به توسعه یک برنامه مسیر شغلی می‌شود. ارجاع به سایر شبکه‌های خدمات اشتغال محلی یا آژانس‌های فعال در این زمینه؛ کمک به تأمین برنامه‌های فعال بازار کار و اشتغال؛ پشتیبانی‌های پس از قرارداد.
راهنمایی گروه: ارائه گزینه‌های مناسب برای رفع نیازهای یک گروه مشتری خاص.
ارتباط مشتری و کارفرما: تماس با کارفرمایان، شناسایی موقعیت‌های مناسب برای مشتریان و نیازهای آموزشی بالقوه. حمایت از مشتریان؛ اطلاعات و ارجاع به مشاغل مورد نیاز.
کمک برنامه پس از استخدام: ارائه طیف کامل پشتیبانی به افرادی که در دسترسی به شغل از برنامه‌های بازار کار مشکل دارند.
کمک برنامه آموزشی و حمایت پس از آموزش: ارائه طیف کاملی از حمایت‌ها به افرادی که در دسترسی به شغل از طریق آموزش یا با خود آموزش مرتبط با شغل مشکل دارند.
ارائه راهنمایی یک به یک به افراد در رابطه با پیشرفت تحصیلی و شغلی آنها و شناسایی نیازهای فردی با استفاده از تکنیک‌های مختلف از جمله مصاحبه‌های کاری، ارزیابی روان‌سنجی، بسته‌های راهنمایی برای استفاده از رایانه و تکنولوژی‌های جدید. از دیگر مواردی که مشاوران شغلی به جویندگان کار ارائه می‌دهند، موارد زیر است:
- برنامه ریزی، توسعه و ارائه جلسات راهنمایی گروهی در مورد تمام جنبه‌های توسعه شغلی و موضوعات مرتبط با کار.
- استفاده از فناوری اطلاعات برای طیف وسیعی از وظایف اداری و اطلاعاتی.
- ایجاد ارتباط با کارفرمایان، آژانس‌های مربوطه، نهادهای حرفه‌ای و مؤسسات آموزش و پرورش بیشتر برای به‌روز نگه داشتن اطلاعات بازار کار، قوانین، پیشرفت‌های حرفه‌ای و دانشگاهی.
در مجموع مشاور شغلی به افرادی که در انتخاب یا تغییر شغل با مشکل روبه‌رو هستند، چه به شکل فردی و چه به شکل جمعی کمک می‌کند تا بتوانند به آسانی و با درست‌ترین اطلاعات مسیر شغلی خود را پیدا کنند و در این مسیر به آموزش‌ها و راهنمایی‌های لازم مجهز شوند.